SYSTEM ELEKTRONICZNEGO POBORU OPŁAT

Trochę historii

Do 1 lipca 2011 r. w Polsce obowiązywał system winietowy, wprowadzony na mocy ustawy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego z 2 sierpnia 1997 r. W pierwsze fazie, objęte nim zostały pojazdy zarejestrowane za granicą. W 2002 roku na mocy ustawy o transporcie drogowym z dnia 6 września 2001 roku, opłatą winietową objęty został również transport krajowy. W związku z tym, że opłata pokrywała się z opłatą dodatkową za przejazd pojazdów ciężarowych, zgodnie z ustawą o autostradach i drogach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym dokonano zmiany w ustawie i od 2005 roku możliwe było korzystanie z płatnych odcinków za okazaniem winiety.

Ocenia się, że z ekonomicznego punktu widzenia system okazał się mało efektywny, ponieważ ciężarówki mogły jeździć po autostradach za darmo, jeżeli wykupiły winiety, co generowało straty dla budżetu państwa. System okazał się mało sprawiedliwy dla użytkowników dróg. Jedni maksymalnie eksploatowali drogi jeżdżąc bardzo dużo, podczas gdy inni korzystali z nich rzadko, ponosząc zryczałtowaną opłatę.

W związku z obowiązkiem dostosowania się do wymogów Dyrektywy 1999/62/WE Parlamentu Europejskiego w sprawie pobierania opłat za użytkowanie niektórych typów infrastruktury przez pojazdy ciężarowe (znowelizowanej Dyrektywą 2006/2008/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej z 17 maja 2006) z 17 czerwca 1999 roku, na mocy ustawy o drogach publicznych ustalono datę wprowadzenia elektronicznego systemu poboru opłat na 1 lipca 2011.

O systemie

Pobór w postaci elektronicznej, czyli system ViaTOLL (e-myto) ruszył 3 lipca 2011 r. i pozwala kierowcom elektronicznie wnosić opłaty za korzystanie z sieci płatnych dróg krajowych. Aby korzystać z sytemu, konieczna jest rejestracja w Punktach Dystrybucji lub Punktach Obsługi Klienta. Użytkownik po wniesieniu kaucji w wysokości 120 zł, może odebrać urządzenie pokładowe viaBOX. Istnieją dwa rodzaje kont: przedpłacowe (pre-pay) i z odroczoną płatnością (post-pay). Użytkownicy kont przedpłacowych zobowiązani są posiadać środki na swoim koncie przed skorzystaniem z drogi płatnej. Opłaty naliczane za przejazd, przypisanych do konta użytkownika pojazdów, po odcinkach sieci dróg płatnych obniżają stan konta, natomiast w przypadku kont z odroczoną płatnością, użytkownik reguluję opłatę za wszystkie przejazdy w danym okresie przed upływem terminu wskazanego w nocie obciążającej za dany okres rozliczeniowy.

Uprawnienia

Zgodnie z art. 13l ustawy o drogach publicznych, inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego są uprawnieni do kontroli prawidłowości uiszczania opłaty elektronicznej, kontroli używanego w pojeździe urządzenia viaBOX - jeżeli jest wymagane, a także do nakładania i pobierania kar pieniężnych o których mowa w art. 13k ustawy o drogach publicznych.

Zmiany

2 stycznia 2015 r. w życie weszły znowelizowane przepisy Ustawy o drogach publicznych. Ustawa modyfikuje przepisy dotyczące kar za naruszenie obowiązku uiszczenia opłaty za przejazd drogami krajowymi, zasady odpowiedzialności administracyjnej użytkowników dróg za uchylanie się od obowiązku uiszczania opłaty elektronicznej oraz ujednolicono zasady zwolnień z opłaty elektronicznej dla pojazdów służb mundurowych, służb specjalnych oraz służb ratowniczych.

Przeniesiona została odpowiedzialność administracyjna za większość naruszeń obowiązku uiszczania opłaty elektronicznej z kierującego pojazdem na właściciela pojazdu. W przypadku kiedy właściciel nie jest posiadaczem pojazdu, kara nakładana będzie na podmiot, na rzecz którego przeniesiono posiadanie pojazdu.

Za naruszenie obowiązku uiszczenia opłaty elektronicznej, wymierza się karę pieniężną w wysokości 500 zł – w przypadku zespołu pojazdów o łącznej dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony złożonego z pojazdu osobowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony oraz przyczepy albo 1500 zł w pozostałych przypadkach.

Za niewłaściwe użytkowanie w pojeździe urządzenia do pobierania opłaty elektronicznej, grozi kara w wysokości 250zł - w przypadku zespołu pojazdów o łącznej dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony złożonego z pojazdu osobowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony oraz przyczepy albo 750 zł w pozostałych przypadkach.

Wprowadzono zasadę, zgodnie z którą na podmiot, który dopuścił się naruszenia nieuiszczenia opłaty elektronicznej, nie może być nałożona więcej niż jedna kara w trakcie trwania jednej doby ( od godz. 00:00 do godz. 24:00).

Ponadto nie wszczyna się postępowań w sprawie nałożenia kar pieniężnych, jeżeli od dnia popełnienia naruszenia upłynęło 6 miesięcy.